|
|
TMZM Mielec:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Działalność:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Warto zobaczyć:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Po godzinach:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Monitoring:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wiktor
Jaderny
Urodził się 28 III 1902 r.
w Mielcu, syn Augusta i Bronisławy z Bosickich. Uczęszczał do c. k. Gimnazjum
Państwowego w Mielcu, a następnie do Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej w
Mielcu. W 1920 roku, po rozpoczęciu się wojny polsko-bolszewickiej, wstąpił do
Armii Ochotniczej Wojska Polskiego. Uczestniczył w bitwie pod Zadwórzem i tam
dostał się do niewoli. Udało mu się jednak zbiec z obozu w Kijowie i powrócić do
Mielca. W latach 1924-1925 służył w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu.
Pełnił funkcję
fotografa i zajmował się obróbką laboratoryjną zdjęć fotograficznych. Po odbyciu
służby wojskowej powrócił do Mielca i przejął od matki prowadzenie zakładu
fotograficznego. Kontynuował dzieło ojca, systematycznie dokumentując życie
miasta i okolic. Udzielał się także w pracach społecznych. Był aktywnym
członkiem TG „Sokół" i członkiem Komitetu Budowy Lotniska Turystycznego w
Mielcu.
Uczestniczył w specjalnym szkoleniu zawiadowców lotnisk w Krakowie i po
oddaniu mieleckiego lotniska do użytku w 1931 r. pełnił funkcję jego zawiadowcy.
Był współorganizatorem szeregu imprez lotniczych. W latach 30. brał udział w
wojskowym kursie kontrwywiadowczym. Przed wybuchem wojny został zmobilizowany i
przydzielony do służby specjalnej w Tarnowie. Przyczynił się m. in. do wykrycia
niemieckiej siatki szpiegowskiej w Zakładach Azotowych i sprawców sabotażu
kolejowego. W czasie Wojny obronnej 1939 r. wycofywał się z grupą
oficerów aż do Kut i Kosowa huculskiego w pobliżu granicy z Rumunią, ale
ostatecznie powrócił do Mielca. W czasie okupacji hitlerowskiej prowadził zakład
fotograficzny, pod baczną obserwacją niemiecką, limo to systematycznie
współpracował z ZWZ - AK i pod pseudonimem „Wija" wykonywał
szereg zadań, m. in. mikrofilmy dokumentów dla kontrwywiadu, fotografie do
fałszywych kenkart, zdjęcia z akcji hitlerowskich i ruchów wojsk. W domu Jadernych przez pewien okres znajdował się także punkt rozdzielczy podziemnej
gazetki „Odwet", a także zdarzały się konspiracyjne spotkania.
Po
II wojnie światowej włączył się w działalność opozycyjną i podjął współpracę z
miejscową komórką organizacji Wolność i Sprawiedliwość (WiN). W lipcu 1946 r.
został aresztowany i oskarżony o działalność na szkodę państwa, a następnie 11
kwietnia 1947 r. wyrokiem Wojskowego Sadu Rejonowego w Rzeszowie skazany na 15
lat więzienia. Po 10 latach przebywania w zakładzie karnym we Wronkach, w
październiku 1956 r. (w okresie tzw. „odwilży") został wypuszczony na wolność.
Powrócił do Mielca i wznowił działalność zawodową i społeczną. Co prawda ze
względów zdrowotnych ograniczył dokumentowanie bieżącego życia Mielca, ale
włączył się w organizację mieleckiego ruchu regionalnego i zbieranie pamiątek
historycznych. W 1964 r. był jednym z członków założycieli Towarzystwa
Miłośników Ziemi Mieleckiej, a później (10 XI 1967 r.) doprowadził (wspólnie z
Mirosławem Maciąga) do pierwszej w historii miasta „Wystawy pamiątek ziemi
mieleckiej", która była zalążkiem społecznego Muzeum Regionalnego w Mielcu. W
tej placówce pełnił rolę społecznego kustosza. W latach 70. wycofał się z TMZM
oraz z funkcji kustosza muzeum - przed jego przekształceniem w placówkę
państwową. W 1978 roku, z okazji 80-lecia powstania Zakładu Fotograficznego
Jadernych, zorganizował w pomieszczeniach Zakładu (własnym domu) okolicznościową
wystawę fotograficzną. W latach 80. przekazał Muzeum Regionalnemu w Mielcu wiele
eksponatów, w tym zdecydowaną większość dokumentacji fotograficznej i sprzętu. W
1981 r. uczestniczył, jako honorowy gość, w Uroczystości Poświęcenia Lotniska w
Mielcu. Zmarł 16 listopada 1984 r. Spoczął na cmentarzu parafialnym w Mielcu
przy ul. H. Sienkiewicza. 12 XI 1990 r. decyzją Sądu Najwyższego w Warszawie
został zrehabilitowany.
|
|
|
|
|