Antonina Gębicowa – druhna Tola
13.06.2010
13 czerwca 2010 roku odbył się rajd rowerowy zorganizowany dla dzieci i
młodzieży przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Mieleckiej i Polskie Towarzystwo
Turystyczno Krajoznawcze Oddział Miejski w Mielcu, oraz przy współpracy Związku
Harcerstwa Polskiego Hufiec Mielec.
Jest to kolejna coroczna impreza zorganizowana przez sekcję młodzieżową TMZM
mająca na celu zapewnić młodzieży możliwość poznawania kultury i historii
regionu mieleckiego. Tegoroczny rajd zorganizowany został w 100-lecie Harcerstwa
Polskiego, a patronem była Antonina Gębicowa – druhna Tola, której imię w 1999
roku przyjęła Komenda Hufca ZHP w Mielcu, uznając jej nieprzeciętne zasługi dla
harcerstwa, nieskazitelną postawę obywatelską i codzienny altruizm.
Antonina Gębicowa (z domu Woźniak), urodzona 31V 1899 r. w Mielcu córka Tomasza
i Stefani z Mazurkiewiczów. Absolwentka Szkoły Wydziałowej w Rzeszowie oraz
Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie, maturę zdała w 1919 r. W latach
1919-1923 pracowała jako nauczycielka w szkołach w Wojkowie i Wojsławiu. W 1923
r. została zatrudniona w Szkole Powszechnej oraz Prywatnym Żeńskim Seminarium
Nauczycielskim w Mielcu. Ukończyła w 1924 r. Państwowy Kurs Wychowania
Fizycznego w Krakowie i po praktyce uzyskała dyplom nauczyciela szkoły średniej
(1927 r.). Od 1924 r. opiekowała się seminaryjną I Drużyną Harcerek im. E.
Platerówny. Wielokrotnie uczestnicząc w szkoleniach i obozach Komendy Chorągwi
Krakowskiej, zdobyła gruntowną wiedzę harcerską. Wyrazem tego było przyznanie
jej stopnia harcmistrzyni (1930 r.). Po rozdzieleniu mieleckiego hufca ma męski
i żeński (1925 r.) została komendantką Mieleckiego Hufca Harcerek. Sama
prowadziła od 1927 r. drużynę starszoharcerską „ Nasza Gromada”. W kręgach
harcerskich funkcjonowała jako „Druhna Tola”. W 1931 r. wyjechała do Końskich,
gdzie została zatrudniona w Komendzie Chorągwi Kielecko-Radomskiej Harcerek. W
latach 1932-1939 pracowała jako nauczycielka wychowania fizycznego w Państwowym
Liceum i Gimnazjum im. Bł. Kingi w Kielcach. W 1938 r. została mianowana
komendantką Chorągwi ZHP w Kielcach. W czasie wojny obronnej 1939 r.
organizowała harcerską pomoc dla wojska, a w czasie okupacji hitlerowskiej
włączyła się w działalność konspiracyjną ZWZ-AK. (posiadała pseudonim „Żaba”),
m.in. organizowała pomoc dla oddziału majora Hubala, prowadziła tajne nauczanie
( wraz z mężem Janem Dębicą – polonistą, którego aresztowano i więziono w
obozach), udostępniała mieszkanie na konspiracyjne spotkania. Uczyła też w
oficjalnie funkcjonującej Szkole Handlowej w Kielcach. W 1945 r. w obawie przed
represjami NKWD przeniosła się do Krakowa. Po powrocie męża z obozu zamieszkała
w jego rodzinnym mieście – Bochni, gdzie została zatrudniona w Państwowym Liceum
i Gimnazjum Ogólnokształcącym. Od 1 IX 1951 r. przeszła na emeryturę
nauczycielską, ale nadal pracowała w szkole jako sekretarka. W 1953 r. podjęła
pracę w Bibliotece Pedagogicznej w Bochni i po ukończeniu specjalistycznego
kursu w Warszawie została kierownikiem tej placówki. W tym okresie zafascynowała
się esperantem i po ukończeniu specjalistycznego kursu była jego żarliwą
popularyzatorką, co nagrodzono godnością Honorowego Członka Zarządu Polskiego
Związku Esperantystów. W 1971 r. zamieszkała w Domu Spokojnej Starości w
Krakowie, gdzie również prowadziła żywą działalność. Zmarła 16 XI 1990 r.
Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Bochni.
Przed Komendę Hufca ZHP w Mielcu na rozpoczęcie rajdu przybyło kilkadziesiąt
osób. Uczestnikami byli harcerze z ZHP: 9 Mielecka Drużyna Harcerska, 6 Drużyna
Harcerzy Starszych, 8 Drużyna Harcerzy Starszych, 1 Hufcowa Drużyna Harcerzy
Starszych, oraz harcerze ze Specjalnej Szkoły Wychowawczej. Harcerzom z ZHP
przewodził phm Bartłomiej Maryniak. Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej
reprezentowali harcerze z I Mieleckiej Drużyny Harcerzy „HADEM” im Józefa
Grzesiaka „Czarnego”. W grupie z PTTK była najmłodsza uczestniczka rajdu
10-letnia Milena Gil. Byli również pracownicy Kirchhoff Polska z rodzinami.
Koordynatorem i prowadzącym imprezę był Marek Woźniak – członek Zarządów TMZM i
PTTK. Harcerze z ZHP w krótkich słowach opowiedzieli o życiu i działalności
Antoniny Gębicowej, a prezes TMZM – Jerzy Kazana wystrzałem ze startera dał
sygnał do rozpoczęcia rajdu. W pierwotnej wersji rajd miał się odbyć w sobotę 12
czerwca i punktem kulminacyjnym miało być zwiedzenie ścieżki przyrodniczej w
rezerwacie przyrody „Bagna Przecławskie” w lasach Nadleśnictwa Tuszyma oraz z
piknikiem w szkole w Wylowie. Jednak ze względu na trudną sytuację powodziową
oraz zaangażowanie harcerzy z ZHP i ZHR w sobotnią zbiórkę darów na rzecz
powodzian w 14 sklepach na terenie Mielca, zmieniono termin na niedzielę, oraz
trasę przejazdu.
Rajd poprowadzono po ścieżkach rowerowych Nadleśnictwa Mielec. Pogoda była
wyśmienita, pięknie świeciło słońce, trochę dokuczały komary. Po kilku godzinnej
przejażdżce na nowo wyremontowanym placu piknikowym obok ujęcia wody w Szydłowcu
został zorganizowany piknik z pieczeniem kiełbasek na grillu. Wszyscy uczestnicy
poczęstowani zostali też wafelkami w czekoladzie o nazwie „Grześki”. Na piknik
przybyła samochodami kilkuosobowa grupa instruktorów z komendantką Anną Marek z
Hufca ZHP Mielec.
Marek Woźniak przeprowadził konkurs na temat życia i działalności Antoniny
Gębicowej – dh Toli, w którym wzięły udział cztery zespoły (dwa z ZHP , po
jednym z ZHR i PTTK). Nagrodami były wydawnictwa książkowe TMZM m.in. tomiki
wierszy, almanachy oraz Zapiski Mieleckie, ufundowane przez Zarząd TMZM. Były
też zabawy i śpiewy przy gitarze. Wspólna zabawa trwała do późnych godzin
popołudniowych. W udanej imprezie wzięło udział ponad 50 osób.
Galeria zdjęć
źródło: wichz/MW